شیعه

 

 

مقدمه:

 

شیعگی جریانی است که از آدم(علی نبینا و آله و علیه السلام) تا به امروز امتداد دارد.تمام انبیاءهم شیعه ی علی

( علیه السلام)بوده اند. توبه ی آدم، زمانی پذیرفته شد که با واسطه قرار دادن پنج تن( علیهم السلام ) به

درگاه الهی رجوع کرد.

 

نوح هم شیعه علی (ع) بود و میخ های کشتی را به نام پنج تن (علیهم السلام) می کوبید به همین ترتیب

سایر انبیاء و امت هایی که از آنان تبعییت کردند نیز به سر ولایت علی ( علیه السلام) شیعه بودند.

 

در آن زمان ها ولایت علی (علیه السلام) در نهان بود و ظاهر هدایت، به دست پیامبر عصر انجام می گرفت.

اما با پیامبرخاتم(صلی الله علیه و آله) ولایت هم آشکار شد. و شیعه چه در حضور امام پرورش یابد و چه در غیبت او،

میوه ی شجره ی طیبه ی ولایت است که ریشه در خاک ولایت دارد و به اذن خدا ثمر می دهد.

 

معنای لغوی و اصطلاح شیعه

 

شیعه در لغتنامه ها به معنی اتباع، انصار آورده اند، ریشه اش هم مشایعت است یعنی متابعت، یعنی به طور

رغبت قبول کردن، یعنی تبعیت کردند.

 

در اصطلاح شیعه به پیروان حضرت علی (علیه السلام) گفته می شود که معتقد به امامت و خلافت بلافعل

و از طریق "نصب" و "نص" پیامبر اکرم(ص) هستند.

 

شیعه، به همان معنای مذکور، در زمان پیامبر نیز مطرح بوده است و تعبیر "شیعه علی" بارها در سخنان

گهر بار آن حضرت به کار رفته است.

 

تاریخ شیعه

 

نخستن دوره حیات شیعه، زمان حیات پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله ) است.

 

نوبختی در فرق الشیعه می گوید: "شیعه نخستین فرقه اسلامی است به آنان پیروان علی و معتقدانه به امانت

او بودند که در زمان پیامبر(صلی الله علیه وآله) و پس از آن وجود داشتند. اولین کسانی که در اسلام به اسم

شیعه نامیده شدند مقداد،سلمان فارسی، ابوذر،عمار بن یاسر بودند"

 

مرحله دوم حیات شیعه پس از وفات پیامبر( صلی الله وآله) آغاز می شود. هنگامی که علی (علیه السلام)

و بنی هاشم وگروهی از بزرگان اصحاب مشغول مراسم خاک سپاری پیامبر بودند گروهی از مهاجرین و انصار

در سقیفه ی بنی ساعده جمع شدند و به نزاع بر سر خلافت پیامبر پرداختند و بدونه مشورت امت اسلامی

و بزرگان اصحاب پیامبر که در راس آنها حضرت علی ( علیه السلام) قرار داشت، بر خلافت ابوبکر توافق کردند

و حضرت علی (علیه السلام) قرار داشت. و حضرت علی علیه السلام برای جلوگیری از خون ریزی و نابودی اسلام

و باز گشت به جاهلیت از مطالبه حق خلافت چشم پوشی کرد. و سکوت اختیار نمود.

 

دوره سوم ، پس از قتل عثمان و به خلافت رسیدن امام علی( علیه السلام) آغاز می شود. و در این دوره امامت

علی (علیه السلام) آغاز می شود. در این دوره امامت علی (علیه السلام ) ظهور و بروز بیشتری یافت و در نتیجه

شیعه نیز در حاکمیت سیاسی نقش بیش تر یافت.

 

پس از شهادت امام علی(علیه السلام) و صلح امام حسن(علیه السلام) دوره حیات شیعه در عصر امویان فرا می رسد.

که سخت ترین مرحله برای شیعیان بود. در این دوره خطیبان به دستور بنی امیه به امام اول شیعیان دشنام می دادند

و شیعیان بیشتری آزار و شکنجه و قتل و غارت را متحمل گشتند. و فاجعه ی جانسوز کربلا و شهادت امام حسین

(علیه السلام) و یاران پاکش در همین دوره رخ داد.

 

در اواخرحکومت امویان و اوایل حکومت بنی عباسیان که بخش از امامت امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام

را شامل می شود، به دلیل ضعف این حکومت، فشار بر امامان و شیعیان آنها کمتر شد در همین فرصت اندک بود که آن دو

بزرگوار، معارف و احکام شیعه را که در واقع ریشه در تعلیمات قرآن و سنت نبوی داشت ترویج و تبلیغ کردند. پس از قدرت

یافتن عباسیان فشار بر شیعه از سر گرفته شد.

 

پس از غیبت کبری، یعنی اوایل قرن چهارم، تا اواخر قرن پنجم که خاندان آل بویه خود یکی از خاندان فرهیخته شیعه بودند و

دانشمندان فروانی را به جامعه اسلامی عرضه کردند. بسیاری از متکلمان و فقهیهان شیعه در همین زمان پدید آمدند.

حکومت حمدانیان در قرن چهارم در سوریه و حکومت فاطمیین در قرن چهارم تا ششم در مصر که هر دو شیعی بودند،

باعث گردید تا مذهب تشیع در این مناطق گسترش بسیاری یابد.اما با روی کار آمدن حکومت ایوبیان در قرن ششم و تسلط

آنها بر مصر سخت گیری و کشتار شیعیان و آثار و کتب آنان بار دیگر آغاز گردید.

 

در حکومت صفویان در سرتا سر ایران وحتی بخشی از عراق مذهب رسمی شیعه اعلام کردید و در ترویج آن کوششهای

بسیاری صورت گرفت. اما در همین زمان دولت عثمانی بر دیگر سر زمینهای اسلامی تسلط داشت و همان سیره ی امویان

نسبت به شیعه را از سر گرفت. عثمانیان هزاران نفر را به جرم شیعه بودن از دم تیغ گذراندند. بدین سان مذهب شیعه که

زمانی در سوریه و مصر و بخشی از ترکیه رواج  عام داشت، با به حکومت رسیدن ایوبیان و عثمانی ها از آن مناطق رخت

بربست و بسیاری از شیعیان ترکیه و سوریه از ترس حکومت عثمانی به مناطق کوهستانی هجرت کردند که هم اینک نیز با

عنوان علویان در آن مناطق زندگی می کنند.

 

 

 

جایگاه وجودی شیعه

 

شیعه چون یک حقیقت است و حق پایدار و غیر قابل زوال است، هیچ شیطان را تحت هیچ شرایط راه به بارگاه و به آن

منطقه ی ممنوعه ی خاص شیعگی نیست. تنها کسی که اهل نجات است شیعه است. شیعه حق است زیرا بر

محور حق که علی (علیه السلام ) است می چرخد. زیرا پیامبر (صلی الله وآل وسلم) فرموده اند : "الحق مع علی

و علی مع الحق لا یفتر قان حتی یراد علی الحوض"[1]

 

شیعه صبق اوامر و نواهی اهل بیت حرکت می کند. و هر گز از این خاندان جدا نیست. از امام باقر (علیه السلام) آمده است:

 

"ان الله اخذ میثاق شیعتنا بالولایه لنا و هم ذر، یوم اخذ المیثاق علی الذربالاقرار له بالربوبیه و لمحمد(صلی الله علیه م آله)

بالبنبوه و عرش الله جل و عز علی محمد صلی علیه و آله ) امته فی الطین و هم اظله و هم اظله و خلقهم من الطینه التی

خلق منها آدم؛ و خلق الله ارواحشیعتنا قبل ابدانهم بالفی عام و عرضهم رسول الله( صلی الله علیه وآله) و عرفهم علیا

(علیه السلام) و نحن نعرفهم فی لذر حن القول.[2]

 

همانا خداوند  از شیعیان ما، آن گاه که در عالم ذر،بودند.به ولایت ما پیمان گرفت؛ روزی که از همه درعالم ذر ، به ربوبیت خود

 و نبوت محمد (صلی الله علیه و آله) پیمان گرفت. خدای جل و عزه امت محمد (صلی الله وآله) را که، همچونسایه ها بودند،

در گل به او عرضه کرد؛ و آنان را از گلی آفرید که ادم را از آن آفرید. ارواح شیعیان ما را دو هزار سال پیش از بدهایشان

خلق کرد و ایشان را بر او عرضه نمود و پیغمبر(صلی الله علیه وآله) و علی علیه السلام را به آن ها شنا ساند به ما

نیز آنان را از لحن و سیاق می شناسیم."

 

وجود و حقیقت شیعه، سرشار از کمال است که فنا ندارد بلکه بقاست شیعه حقیقی است که باطل در او راه ندارد. در

حقیقت شیعه تخلقی نیست. شعاع تابش فیض حضرات معصومین علیهم السلام پیش از آنکه به سایر انسان ها برسد،

به شیعیان رسیده است.

 

همین بعث شده شیعیان، طیب تر ین انسانها باشند؛ به طوری که اصلا طینت و گل آن ها هم بقیه ی طینت امامانشان

خلق شده است.

شیعه ی حقیقی نه ظلم می کند و نه ظلم و ذلت را می پذیرد. شیعه بصیر آگاه و روشن است شیعه وسیع است.

شیعه زیبایی ها را ظهور می دهد.چون  نصاری منظلم نیست که اگر کسی سیلی به صورتش زد. طرف دیگر صورتش

را برای سیلی جلو بیاورد. بلکه با بوسیدن طرف مقابل یاد می دهد که می تواند اینگونه زیبا بود.

 

وجود شیعه عشقو رحمت است و در بین انسانها شیعیان بالاترین زمینه ی رحمت را دارند و می توانند صفات و زیباییها ی

خداوند را نشان دهند. شیعه ی حقیقی پیوسته در انتظار حاکمیت مطلق دین الهی است و به وضعیت موجود قانع نیست و

بدون سستی و خمودگی، پیوسته در این راه کوشش می کندو تلاشش این نیست که تنها گلیم خود را از آب بیرون بکشد

بلکه برای نجات و هدایت تمام انسانها تلاش می کند.

 

 

حرف آخر:

 

شیعیانی که زمینه سازان ظهور انقلاب امام زمان"ارواحنا الفداء" هستند، باید قدر خود را در جایگاه اصلی وجودشان بیابند

و درک کنند به همان که در الست، حضورداشتند و صلای خدا را "بلی" گفتند. و چون یافتند، وجود پر بها یشان را به هیچ

نفروشند مگر به کسی که ارزش جان هایشان را خوب می داند و بهای آن را خوب می پردازد؛ که"ان اللهاشتری من

المومنین انفسهم و اموالهم بان لهم الجنه" [3]

 

آنگاه با این درک و شناخت، تمام اله هایی را که نفس و شیطان برایشان ساخته است، دور بریزند؛ همان ایده آل های

پست و کوچکی که انسان را پست و کوچک می کند.

 

برای این منظور باید اله هایی را که ریشه در هوای نفس دارد در راه الله و مظهر او که ایده آل مطلق هستی است،

فانی کنند و بشکنند و این مسیر را نه با شعار و حرف ، بلکه در میادین امتحان و انتخاب احسن، با حرکت کارخانه ی

زیبای خود طی کنند؛ تا در نهایت قلب را وهمه یتعلق آن را بر طبق اخلاص نهاد.

 

به حضرت حجت"عجل الله تعالی فرجه الشریف" تقدیم نمایند و با این حرکت، زمینه را برای ظهور مظهر ولایت کلیه ی الهی

آماده کرده، جزء واردین در عالم زیبای ظهور حضرت حجت " عجل الله تعالی فرجه الشریف" و یاران ایشان باشند.

 

 

 

 

 

منابع: آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی – رضا برنجکار

شرح الاخبار فی فضائل الائمه الا طهار

الکافی جلد 26

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نظرات شما عزیزان:

برچسب ها : شیعه, شیعه در اسلام, جایگاه وجودی شیعه, تاریخ شیعه, معنای لغوی شیعه,